برداشت انار از میانکاله/ دست‎هایی که «یاقوت» می‎ چینند + تصاویر

به گزارش آوای خزر، پناهگاه حیات وحش میانکاله دارای ۶۸ هزار و ۸۰۰ هکتار مساحت است و دو اکوسیستم آبی و خشکی شامل تالاب و شبه‌جزیره دارد، این زیست‎کره منحصربه‌فرد نقش مهمی در زیست‎مندی پرندگان مهاجر و حدود ۱۰۰ گونه جانوری و در مجموع بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوری دارد و از ۴۷ سال پیش به‎عنوان منطقه حفاظت‎شده در جهان مورد توجه است.
فایده این مجموعه خدادادی ارزشمند به همین جا ختم نمی‎شود و می‌توان به بهره‎مندی از رودخانه‎های منتهی به تالاب برای مصارف کشاورزی و پرورش ماهی، گردشگری، تولید اکسیژن، جلوگیری از فرسایش خاک، تلطیف کردن هوا، جلوگیری از معلق شدن ریزگرد‌ها و ایجاد یک اکوسیستم پایدار و مطلوب نیز اشاره کرد.
برنامه سازمان یونسکو در مناطق حفاظت‎شده که با تأکید بر مشارکت انسان برای صیانت از این مناطق است از طریق دفاتری با عنوان شورای هماهنگی بین‌المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) دنبال می‌شود و در هر کشوری نمایندگانی دارد تا بر وضعیت مناطق تحت پوشش خود نظارت و ارزیابی کنند که به‌طور طبیعی یکی از پروژه‎ها، پناهگاه حیات وحش میانکاله است.
با فاکتور گرفتن از صید و صیادی و شکار پرندگان، به سراغ برداشت انار از میانکاله می‎رویم که همزمان با آن، تمشک خزری نیز در میانکاله برداشت می‎شود.
بیش از ۱۲ هزار هکتار از مساحت این ذخیرگاه پوشیده از انارستان‎های زیبایی است که هرساله نظر بسیاری از ذی‌نفعان و متقاضیان به برداشت انار را به‌خود جلب می‌کند، اما این برداشت که تا سال ۸۹ به صورت غیراصولی توسط افراد بومی وغیربومی برداشت می‌شد و حیات گیاهی و جانوری پناهگاه را با وقوع آتش‎سوزی‎ها، انباشت زباله، شکستن شاخه‎ها، شکار پرندگان و آسیب رساندن به لانه‎های پرندگان مورد تهدید قرار می‌داد؛ ۶ سالی است که با برنامه‌ریزی سازمان حفاظت محیط زیست و اداره‌کل و اداره تابعه در مازندران و بهشهر، روند قابل قبولی به‎خود گرفته است.
در این سال‌ها سالانه بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ تن انار از میانکاله برداشت شد، برداشت انار توسط افراد بومی انجام می‎شود که از آموزش‎های لازم در این زمینه بهره‎مند و دارای کارت مخصوص انارچینی هستند.
تعداد این افراد بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر است، آن‌ها در فصل برداشت انار که معمولا از هفته سوم مهرماه تا هفته دوم آبان‎ماه انجام می‌شود؛ با توجه به آموزش‎های لازم موظف هستند که ۳۰ درصد از انار‌ها را بر درخت باقی بگذارند تا مورد استفاده پرندگان و دیگر جانوران این منطقه قرار بگیرد، باید نسبت به پاکسازی انارستان از زباله نیز اهتمام داشته باشند، مراقب لانه پرندگان در زیر درختان یا بر روی شاخه‌ها باشند، تا جایی که امکان دارد از روشن کردن آتش بپرهیزند، مراقب سرشاخه‌های درختان باشند و در پایان نیز زمان ورود و خروج را رعایت کنند.
وقتی چیدن انار در روز به پایان می‎رسد، کارگران نسبت به فروش این محصول اقدام می‎کنند، انار از پای درخت به ازای هر کیسه بین ۱۰ تا ۱۳ هزار تومان از کارگران خریداری می‌شود، افرادی که انار‌ها را از کارگران می‌خرند؛ بسته به میزان بار خریداری‎شده باید عوارض پرداخت کنند تا بار را از پناهگاه خارج و به بازار برسانند.
در ورودی منطقه حفاظت‎شده میانکاله نیز، افرادی هستند که انار‌ها را خریداری می‌کنند، در مجموع می‎توان گفت؛ بازار برداشت و فروش انار میانکاله در این روز‌ها داغ است و این نعمت بی‎منت خدادادی توانسته با مدیریت صحیح اداره محیط زیست بهشهر، فایده‎ای برای ذی‎نفعان و مردمانی از قشر ضعیف که معمولا از ۱۲ روستای دهستان میانکاله هستند، داشته باشد.
کمتر از ۱۰ روز دیگر به پایان برداشت انار از انارستان‎های میانکاله باقی مانده است، یکی از علت‎های تقاضای زیاد برای این محصول آن است که انار میانکاله طعم مطبوعی دارد، ترشی آن در حد مطلوب است و رنگ ملایمی دارد که پس از تبدیل شدن به رب انار به سیاهی نمی‎زند و سرخی خاصی نیز در آن دیده می‎شود، انار میانکاله کاملاً اُرگانیک است و نه‌تن‌ها هیچ سم و کودی برای پرورش آن استفاده نمی‎شود بلکه در سالیان سال، به صورت خودرو رویش کرده و سابقه آن‌ها به هزاران سال پیش می‎رسد، در واقع وقتی صحبت از انار میانکاله می‎شود باید ذهن‌ها به سمت درختچه‎های انار برود و نه درختان سر به فلک کشیده! زیرا این انار‌ها در خاک شنی و شور می‎رویند.
بیشتر مشتریان انار میانکاله از صاحبان رستوران‎ها و شرکت‎های مواد تبدیلی هستند که از شهر‌های مختلف مازندران و گلستان به میانکاله سفر می‎کنند، انار‌های میانکاله در این دو استان آوازه خوبی دارند و در ۵ سال گذشته که مدیریت برداشت انجام می‎شود؛ مشتریان می‎دانند که در چه ساعاتی باید به میانکاله مراجعه کنند و یا از قبل به شرکت‎های تعاونی دخیل در امر برداشت انار از این ذخیره‎گاه، سفارش می‎دهند.
میوه انار ترش یا شیرین خواص تقریبا مشترکی دارند؛ نام انار سه بار در قرآن آمده و در سوره «الرحمن» از آن به عنوان میوه بهشتی یاد شده است.
انار دارای ویتامین‎های A، B، E  و C است، قلب را آرامش می‎دهد، خون‎ساز است، سبب تقویت اعصاب است، سلول‌های سرطانی را کشف می‎کند، شادی‎آور و مقوی است، در ترمیم عضلات، تقویت ماهیچه‎های بدن و پاکسازی معده نیز مؤثر است، از نظر محققان علوم تغذیه بهترین زمان خوردن انار صبح ناشتا است تا کسالت را برطرف و جسم را برای فعالیت‎های روزانه آماده کند.
زمان برداشت یاقوت‎های سرخ در میانکاله که تمام شود؛ شبه‎جزیره اندکی به آرامش می‎رود، آرام آرام به جمعیت پرندگان مهاجر زمستان‎گذران افزوده می‎شود و آنگاه تلاش یگان حفاظت محیط زیست نیز بیشتر می‎شود و جزیره همچنان به حیات خود ادامه می‎دهد تا انسان از او راضی باشد!