آوای خزر – اشکان جهان‌آرای: «مهدی خلیلی» پژوهشگر، راوی، فعال فرهنگی و ایرانگرد شناخته شده اهل بهشهر امروز -چهارشنبه- پس از تحمل ماه‌ها رنج بیماری بر اثر عوارض ابتلا به سرطان دستگاه گوارش درگذشت.
زنده‌یاد خلیلی متولد ۱۳۳۴ در بهشهر و آموزگار هنر بود و در ۲ دهه گذشته به عنوان پژوهشگر و راوی در مستندهای متعددی حضوری پررنگ و برجسته داشت. «از سرزمین شمالی»، «در قلب کومش»، «گلستانم آرزوست»، «اهل سفر»، «رویای کارمانیا»، «به سوی ساوالان»، «تاج زاگرس»، «مسافران آذران» و «به سوی غرب کرمانشاهان» تعدادی از مستندهای سریالی تولید شده با روایت و حضور این ایرانگرد اهل بهشهر هستند که در سال‌های گذشته با کارگردانی «یاسر طالبی» از شبکه‌های مختلف سیما پخش شدند.
خلیلی علاوه بر حضور در مستندهای ایرانگردی و فرهنگی، به عنوان راوی در چند مستند محیط زیستی از جمله فیلم مستند «نفس‌های آخر» که به ریشه‌های جنگل‌خواری در شمال کشور پرداخته بود نیز حضور داشت.
یاسر طالبی مستندساز و تهیه‌کننده شناخته شده مازندرانی که نزدیک به ۲ دهه با زنده‌یاد خلیلی همکاری داشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، ایران‌دوستی را یکی از مهم‌ترین و برجسته ترین ویژگی‌های این ایرانگرد و راوی اهل بهشهر برشمرد و گفت: آشنایی ما به سال ۱۳۸۷ برمی‌گردد و این افتخار را داشتم که نزدیک به ۲ دهه همراه با زنده‌یاد خلیلی به اقصی نقاط ایران سفر کنم و بخشی از فرهنگ اقوام ایران و جاذبه‌های این سرزمین را همراه با او و سایر اعضای گروه ثبت کنیم.
وی افزود: زنده‌یاد خلیلی بینش عمیق و نگاه ژرفی به حوزه فرهنگ و جهان پیرامون داشت و همین امر سبب شده بود که در همه سفرها برای تولید مستندها، اقشار مختلف مردم ارتباط بسیار خوبی با او برقرار کنند. مهم‌ترین معیار ارزیابی آثاری که در آن حضور داشت را واکنش مردم می‌دانست. این ویژگی او نقش مهمی در افزایش ارتباط بین اثر با مخاطبان داشت.
مستندساز مازندرانی خاطرنشان کرد: نکته مورد تاکید او همیشه این بود که قدمی برای آینده فرهنگ ایران برداریم و در این دوره که سفرنامه‌های نوشتاری کنار گذاشته شده‌اند، به کمک تصویر بتوانیم داشته‌های فرهنگی و جاذبه‌های ایران را به نسل آینده منتقل کنیم.
طالبی تصریح کرد: تعهد بسیار بالای او به مستندسازی از جاذبه‌های ایران و فرهنگ اقوام سبب شده بود که حتی در روزهای شدت گرفتن بیماری نیز اصرار به تمام کردن ضبط تصاویر داشته باشد. آخرین همکاری ما در مستندی مربوط به استان بوشهر بود که با وجود درد بسیار شدیدی که داشت حاضر نشد دست از کار بکشد. مستند بوشهر آخرین حضور مهدی خلیلی مقابل دوربین است که پس از تدوین در سال ۱۴۰۵ پخش خواهد شد.
زنده‌یاد مهدی خلیلی علاوه بر اشتغال در آموزش و پرورش به عنوان آموزگار هنر، فعالیت‌هایی در زمینه تئاتر، بازیگری و نویسندگی نیز داشت.
شبکه مستند سیما سال ۱۴۰۲ از مهدی خلیلی بابت سال‌ها حضور و تلاش پررنگ در زمینه معرفی فرهنگ اقوام، ایران‌شناسی و جاذبه‌های ایران در مستندهای ایرانگردی تقدیر کرد.
