آوای خزر – آزاده بابانژاد: امروز ۲۷ دی‌ماه روز میانکاله است، هوا سرد و باطراوت و روز خوبی برای پرنده‌های مهاجر است؛ میهمانان هرساله‌ای که پیام‌آور حیات‌اند و چه‌قدر دیدن شادی‌ها، بازی‌ها و سرزندگی آنها آدمی را شاداب می‌سازد.
ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله در پهنه آبی – خشکی خود متشکل از تالاب و شبه‌جزیره زیبایی‌های دلفریبی دارد. هر سوی آن را که نگاه می‌کنی تابلوی بسیار خیره‌کننده‌ای از حقیقتی‌ست بی‌انکار؛ با ترکیب رنگ‌ها، مناظر زیبا و گیاهان و جانورانی بی‌نظیر که حیات زیست‌کره بسته به هستی آنهاست.
از موج‌های ناآرام و ساحل زیبا، کومه‌های صیادی، شرکت‌های پره، صدای گاومیش‌ها، گله‌های گوسفند، آن کویر دوست‌داشتنی و تپه‌ماهورها با شن‌های روان و پاک، درخت داغداغان و بوته‌های تمشک و سازیل، تا دشت زیبا و آن انارستان جذاب، جست و خیز خرگوش‌ها، سر و صدای دارکوب‌ها، ترانه‌ی گنجشک‌ها، گوشه‌گیری قرقاول‌ها، و مشاهده شغال‌های حنایی‌رنگ پرمدعا که گاه روبرویت سبز می‌شوند را در ادامه راه خواهی دید.
مسیر برایت جذاب‌تر می‌شود، گرچه آثاری از آتش‌سوزی را می‌بینی اما اندک جوانه‌های روییده بر شاخه‌های سوخته به تو امید هدیه می‌کند. زمانی که تالاب را در مقابلت می‌بینی گویی به شکوهی ناتمام می‌رسی، انبوهی از “سالیکورنیا” با خطوط قرمزرنگی که پدید آورده‌اند از یک‌سو خبر از حیات دارند و از سوی دیگر خط خشکی را برایت خیلی ماهرانه ترسیم کرده‌اند و تو منظره‌ای آمیخته با درام و خیال‌انگیز را می‌بینی؛ واقعیتی که در طول زمان حتی پارادوکس‌های آن برایت جذاب است و می‌توانی برایش تا سال‌ها حرف داشته باشی.
دیگر باید سکوت را بشکنی و نزدیک‌تر بروی، زیبایی‌ها یکی یکی نمایان می‌شوند، تو در بهشت پرندگان ایران با هر وسیله‌ای که به ثبت زیبایی‌هایش می‌پردازی، برایت جذاب است. هر چه بیشتر در این جزیره رازآلود و فریبا قدم می‌زنی، بیشتر به اهمیتش پی می‌بری. حس کنجکاوی‌ات حسابی برانگیخته می‌شود و ترک تماشایی‌ترین طبیعت برایت سخت می‌شود.
روی دیگر این سکه اما دست‌اندازی‌ها، تصرفات، آتش‌افروزی‌ها، تخلفات شکار و صید، رهاسازی فاضلاب‌های صنعتی و خانگی به قلب تالاب، نورهای مصنوعی که طبیعت‌فریب است، مرگ‌های گاه رازآلود پرنده‌ها، کارشناسی‌های رفع تکلیفی، و طرح‌های بی‌سرانجام، در ضلعی دیگر از این پناهگاه حیات وحش را خواهی دید.
میانکاله با همه حوادث جور و ناجور و مبارک و نامبارک، همچنان مقاوم و پابرجاست، یکی از ۱۱ ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است. بهشت پرندگان و تماشایی‌ترین تابلوی طبیعی که در تمام حاشیه خزر می‌توان دید، در میانکاله است.
این روزها، زمان پایش از پرنده‌هاست. دوربین‌ها و تلسکوپ‌ها شور و شوق را در کنار آمار کمّی به تصویر می‌کشند. اعداد؛ حرف‌های زیادی دارند و از جمعیتی می‌گویند که افزایش و کاهش آنها ساعت‌ها قابل بحث و بررسی است.
شبه‌جزیره و تالاب از آواز و سرمستی قوها، فلامینگوها، مرغابی‌ها، باکلان‌ها، کشیم‌ها، و سایر پرندگان آبزی و کنارآبزی که فصل رویش و جوشش خود را طی می‌کنند تا در آستانه‌ی فصلی نو از حیات، به سرزمین‌های خود بازگردند، شادمان‌اند.
جمعیت صورتی‌رنگ فلامینگوها با آن آواز دلنواز و روح‌بخش تو را به وجد می‌آورند. گرچه باید از زاغی‌های پر سر و صدای جزیره هم نام برد؛ پرندگانی که صدای قارقار آنها اگر نباشد، میانکاله به ویژه در فصلی که خالی از مهاجران است، صفایی ندارد.
میانکاله این “ذخیره‌گاه زیست‌کره رازآلود و خیال‌انگیز” باید به عنوان یک سرزمین بی‌نظیر طبیعی با جاذبه‌ها و اهمیت زیست‌محیطی فراوان نه در تقویم بلکه در ذهن و قلب همه مردم و مسوولان ایران ثبت شود، جایی که هم می‌توانی زیبایی‌های آفریدگار را ببینی و هم به اهمیت آن ازجمله در کارکردهای اکولوژیکی این اکوسیستم پی ببری که بارزترین آنها نیز تثبیت نوار ساحلی، کنترل سیلاب و جلوگیری از ریزگردها در شرق استان مازندران است.
انتهای پیام/۱۰۰۱/
